17 Temmuz 2007

Köktencilik (Tehlikeli Güç)

Noam Chomsky ve Gilbert Achcar'ın ABD'nin dış siyaseti ve Ortadoğu hakkındaki karşılıklı diyaloglarını içeren "Tehlikeli Güç" isimli kitabı okumaktayım. Kitap bu gücün gerçekten de ne kadar tehlikeli bir yere vardığını anlatıyor. Kitabı okurken biryerlere bazı şeyleri not edeyim dedim ve bu notları buraya da yazacağım. Bugünkü notlar "Köktencilik" (Kökten dincilik) bölümünden. Bizim şu andaki durumumuzla ne kadar örtüştüğünü görmemiz açısından çok önemli bence.

---KÖKTENCİLİK---

ACHCAR: ...İslami köktenciliğin şimdiki gücü, gayet doğrudan yürütülen ABD siyasetlerinin doğrudan bir ürünüdür...Seküler ulusalcılık, onu baş düşmanı olarak gören ABD tarafından zayıflatılmış ve tahrip edilmiştir...Ve ABD seküler ulusalcılığa, komünizme ya da bölgedeki her türlü seküler solcu ya da ilerici akıma karşı Suudi Krallığındaki İslami köktenciliği çok kasıtlı biçimde kullandı.

CHOMSKY: ...(1960'lardan ve o zamanki ABD yönetiminden söz etmekte) seküler ulusalcı bir hareketin Ortadoğu petrolünü ele geçirmesinden ve onu bölgesel amaçlar için kullanmasından korkuyorlardı...Bu durumda, evet, seküler ulusçuluğun yok edilmesi gerekiyordu. Ve bu en aşırı köktenci devlet Suudi Arabistanla yapılabilirdi ve daha sonraki Reagan yıllarında ABD köktenciliğe yönelmesi için Pakistan'a yardımcı oldu. Bu ülkenin nükleer silahlar geliştirmesine bile izin verdiler ve bunu bilmiyormuş gibi yaptılar.

(Afganistan, Filistin, Lübnan gibi birçok benzer örnek verilmekte konuşmanın devamında. Bizim durumumuz da malum zaten.)

ACHCAR ...Aynı öykü hep tekrarlanıyor: ABD hükümeti bir tür cinin şişeden çıkmasına izin veriyor, ama onu denetleyemiyor ve bir süre sonra cin onların karşısına dikiliyor.

CHOMSKY: ...Ve tartışmanın, dikkatin ve başkanlık siyasetinin vb. odağını refah açısından marjinal sorunlara, söz gelimi eşcinsel haklarına kaydırabilirseniz, işçi sendikalarını yok etmek, başkaları hayatlarını zar zor sürdürürken aşırı zenginlerin yararına bir toplumsal/siyasal sistem kurmak isteyenler için harika bir iş yapmış olursunuz.

(Satılmış medyanın seçime 10 gün kala en önemli gündem maddesinin onun bunun selülitleri olması gibi)

...Aslında CEO'ların tutumuma bir göz atabilirsiniz. Onlara liberal deniyor...Örnek vermek gerekirse, iş dünyasının basın yayın organları son seçimlerin ardından yünetim kurulu odalarında yaşanan, kendi deyişleriyle "coşku"yu betimliyorlardı... onların bildikleri tek şey işlerini serbestçe yürütebilmektedir. Ve işi yürütebiliyorsanız, bu bir başarıdır; halkı denetim altında tutabilme yöntemlerinden biri budur. Bunun yanında, korku yayarsınız; bu da standart bir araçtır.

(Aynen medyanın ve iş dünyasının "AKP hükümeti devam etmezse istikrarsızlık gelir, yanarız biteriz" yaygarası gibi.)

...Carter'dan önce hiç kimse başkanın dindar olup olmamasını umursamıyordu... Ancak Carter, muhtemelen samimi olarak, parti yöneticilerine her nasılsa bir şey öğretti. Buna göre yüzünüze dindar bir ifade yerleştirmeniz (ve kalbinizde imandan, tövbekar olduğunuzdan, İsa'yı gördüğünüzden vb. söz etmeniz) halinde büyük bir seçmen bloğunu cezbedebilecek bir yöntem edinmiş oluyordunuz...İslami köktenciliğin yükselişine ve kullanılışına ilişkin betimlediğim şey ile bu durum arasında bazı bakımlardan benzerlikler var.

(Bizzat Tayyip ve öncesi ile "Dindar cumhurbaşkanı seçeceğiz" olayları)


---

Şimdilik bu kadar , kitabı okudukça önemli gördüğüm yerleri not etmeye devam edeceğim..

1 yorum:

Ahmet C. Toker dedi ki...

köktendinciligin yukselisi ile ilgili olarak bbc'nin "power of nightmares" belgeselini tavsiye ederim. seküler ulusalci diye tabir edilen guclerin türkiye disinde islam dunyasinda hicbir zaman var olmadiklarina inaniyorum. En seküler gecinen nasir bile pan-arabist planlarini gerekcelendirmek icin asiri dinciligi israil karsisinda kullanmaktan cekinmiyordu. islam dunyasinda sekulerizmi gercekleyecek intellektuel birikimin olmadigina uzulerek inaniyorum. ataturk gibi dunya tarihinde az rastlanan dahilerin fikirleri bile bu entellektuel yetersizlikin karsisinda zorlanmadan edemiyor.

Bahsettigim belgeseli su adresten bulabilirsiniz:
http://www.archive.org/details/ThePowerOfNightmares